نقد و تحلیل نظریه عام کلیشه ها و تطبیق آن با ادبیات عامیانه فارسی

این رساله با محوریت این مساله آغاز می شود که نظریه عام کلیشه ها چیست ؟چه جایگاهی در نقد ادبی دارد ؟و چگونه می توان از این نظریه برای تحلیل مواد فولکلوریک هر زبانی بهره جست؟ در نقد ادبی و در مورد ادبیات عامیانه، نظریات فراوانی وجود دارد که از نظر اهمیت و جایگاه شان متفاوت هستند، گاهی چندان اهمیتی پیدا نمی کنند که معرفی یا ترجمه شوند. و گاهی تا معرفی و ترجمه نشوند، مورد استفاده قرار نمی گیرند. نکته دیگر ترجمه و معرفی یک نظریه توسط یک مترجم به این معنا نیست که تمام حرف های لازم را گفته و دیگر چیزی باقی نمانده است. بلکه مترجم یا نویسنده، روزنه ای به مباحث ادبی باز می کند. داستان ما در این رساله از اینگونه است. یکی از زبان شناسان روس به نام ولادیمیر پرمیاکوف در دهه شصت میلادی نظریه ای را با عنوان نظریه عام کلیشه ها مطرح کرد که وابسته به مطالعات فولکلوریک و زبان شناسی است؛ این نظریه در واقع بر عبارات بازتولیدی و تکراری زبان یا به قول شفیعی کدکنی «زبان بازآفریده » تاکید دارد و چرایی وجود عبارات تکرارشونده در زبان را به طور کلی جستجو می کند. اساس نظریه کلیشه در مورد اینگونه عبارت های قالبی و کلیشه ای بحث می کند. در قدم اول این نظریه بر هیچ قسمت یا گونه خاصی از زبان تاکید ندارد تمام زبان محدوده این نظریه است. و چون این عبارات بیشتر در ادبیات عامیانه کاربرد دارند، نویسنده ادبیات عامیانه را حوزه کار خود قرار داده است و کارش را محدود به ادبیات عامیانه می کند و از میان شکل ها یا فرمهای تکراری در فولکلور، فقط به چند نوع شکل و فرم ساده می پردازد و باقی را کنار می گذارد. پرمیاکوف در ادبیات عامیانه روس، فرم های ضرب المثل، چیستان ، حکایت و افسانه را در سه سطح معنایی، تصویری و ترکیبی تحلیل میکند.. در این رابطه پرمیاکوف کتابی با عنوان از ضرب المثل تا افسانه می نویسد. و در این کتاب به جای اینکه نظریه خود را تحلیل و معرفی کند، بیشتر به تحلیل ساختاری این فرم های ساده می پردازد و خوانندگان با خواندن این کتاب مسلما نمی توانند دقیقاً کاربرد این نظریه را درک کنند.